رکود در بازار مسکن انگلیس در پی عدم اطمینان مردم از آینده اقتصاد این کشور – بخش اول

 

یک نشانه جهانی از واکنش بازار مسکن به تحولات سیاسی! اکونومیست با تحلیل اثر رفراندوم خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) در بازار مسکن انگلیس نوشت: حجم خرید و فروش خانه در لندن تحت‌تاثیر نااطمینانی‌های اقتصادی ناشی از فرجام برگزیت به پایین‌ترین حد تاریخی خود رسید. رکود برگزیتی بازار ملک در شهرهای مختلف انگلیس، به خروج فروشنده‌ها از بازار از یکسو و التهاب قیمتی از سوی دیگر برمی‌گردد. رکود تورمی مسکن انگلیس عواملی فرعی نیز دارد.

  

انتخابات و نااطمینانی‌های ناشی از آن اثرات گسترده‌ای بر بخش‌های مختلف اقتصاد دارد. بازارهای مسکن یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد است که به‌شدت تحت تاثیر این نااطمینانی‌ها قرار می‌گیرد. فعالان این بازارها – خریداران و فروشندگان – در دوران نااطمینانی‌های سیاسی تمایل چندانی به دادوستد ندارند. مصداق این موضوع می‌تواند وضعیت رکودی بازار مسکن آمریکا و ایران در انتخابات گذشته باشد.

یکی از عواملی که در آن دوران موجب افزایش بی‌سابقه قیمت مسکن آمریکا شد، نااطمینانی ناشی از به قدرت رسیدن ترامپ و در نتیجه ترس مالکان از فروش خانه‌هایشان در ایام قبل از برگزاری انتخابات از یک سو و هراس خریداران از افزایش قیمت در دوره جدید از سوی دیگر بود. سکته معاملات ملک در ایران طی نخستین ‌ماه سال 96 تحت تاثیر نااطمینانی‌های انتخابات ریاست جمهوری نیز بر همین مبنا بود. بر این اساس حجم معاملات خرید آپارتمان در فروردین 96 نسبت به فروردین سال گذشته کاهشی 5/ 8 درصدی را تجربه کرد. سایه انتخابات ریاست جمهوری بر بازار معاملات مسکن تهران تا اوایل تابستان نیز وجود داشت. اکنون نیز وضعیت مشابهی گریبان بازار مسکن انگلیس را گرفته است. معاملات بازار مسکن انگلیس در دوران برگزاری رفراندوم جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا – ژوئن سال گذشته – کاهش و قیمت‌ها افزایشی چشمگیر یافته بود. در آن زمان انتظار می‌رفت پس از مشخص شدن نتایج رفراندوم آرامش به بازار مسکن این کشور بازگردد. اکنون اما تحت تاثیر نااطمینانی‌های ناشی از مذاکرات برگزیت نه تنها بهبودی در بازار مسکن مشاهده نشده، بلکه کارشناسان معتقدند در‌ آینده وضعیت این بخش از اقتصاد انگلیس وخیم‌تر خواهد شد.

مسکن انگلیس: از رونق تا رکود

دهه 1980 دوران طلایی گردش مالی در بخش مسکن بریتانیا بود. در آن زمان دولت مارگارت تاچر مردم را تشویق می‌کرد تا خانه‌های دولتی‌ای را که در اجاره دارند خریداری کنند. بسیاری از افراد پس از خرید، آنها را فروخته و به‌جای دیگری نقل‌مکان ‌کردند. از آنجا که بانک‌ها درکنار فعالان بخش مسکن، وارد بازار وام‌های رهنی شدند، اعتبارات اعطایی به سرعت افزایش یافت و این عامل سبب شد تا بریتانیایی‌ها به‌راحتی بتوانند وام‌های رهنی هنگفت برای خرید خانه‌های بزرگ بگیرند و کوخ‌های خود را تبدیل به کاخ کنند. با این حال در سال 2009 نرخ جابه‌جایی خانه در بریتانیا به پایین‌ترین سطح خود در طول تاریخ رسید. بر اساس آن نرخ، جابه‌جایی یک خانه میان خانوارها هر 25 سال یکبار رخ می‌داد. پس از بحران مالی 2008 که قیمت‌ها وارد سیر نزولی شد، تعداد بسیار کمی از افراد حاضر بودند خانه‌های خود را بفروشند، چراکه نمی‌خواستند کمتر از آن چیزی که برای خانه‌هایشان هزینه کرده بودند، عایدشان شود. بازار مسکن بریتانیا آماده اصلاح بود.

در دوران رفراندوم جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا – ژوئن سال گذشته – متوسط قیمت مسکن 7/ 7برابر متوسط عایدی سالانه جمعیت این کشور بود؛ بیشترین قیمت به ثبت رسیده در طول تاریخ. بسیاری از کارشناسان معتقد بودند در دوران نااطمینانی ناشی از برگزیت قیمت خانه در نهایت کاهش خواهد یافت، اما در عمل چنین اتفاقی نیفتاد. گرچه بازار دارایی‌های لوکس لندن چندان اوضاع مناسبی ندارد و در مجموع از رشد قیمت‌ها کاسته شده است، اما آنچه از شواهد برمی‌آید قیمت مسکن بریتانیا چندان میلی به فروکش کردن ندارد. بر اساس آمارهای رسمی، حجم خرید و فروش بریتانیایی‌ها در بازار مسکن این کشور نسبت به گذشته کاهش یافته است. نرخ معاملات مسکن در سال‌جاری به پایین‌ترین میزان خود از سال 2013 رسیده است. به علاوه از آنجا که مالکان خانه از دارایی‌های خود مراقبت بیشتری می‌کنند، تعداد خانه‌های به‌فروش رفته در بخشی از شهر لندن به پایین‌ترین میزان خود در طول تاریخ رسیده است. به عقیده کارشناسان، رکودی که بعد از برگزاری رفراندوم گریبان بازار مسکن و فروش خانه در انگلیس را گرفته، صرفا تقویتی برای یک روند بلندمدت است. در دهه‌های اخیر بریتانیایی‌ها به‌طور محسوسی تمایل کمتری به تغییر خانه‌های خود داشته‌اند. کاهشی که اکنون در معاملات بخش مسکن انگلیس مشاهده می‌شود شاید در مقایسه با هزینه‌های بالای مسکن این کشور ناچیز باشد. چنین عواملی در مجموع دست به دست هم داده‌اند تا مسکن انگلیسی‌ها وضعیت نامساعدی را تجربه کند.